Luisterend naar
programmatoelichtingen
‘Dit is het geluid van mijn onrust’
‘Ludwig van Beethoven woonde in de zomer van 1803 in dit huis en werkte hier aan de “Eroica”’. Dit staat op een bordje op de gevel van een huis in Döbling, toentertijd een dorp, nu een wijk van Wenen. Onlangs had ik het geluk in Wenen te zijn en heb er verschillende plekken waar Beethoven … Lees verder
Schumann – Ravel – Milhaud
Pulcinella was voor mij de ontdekking van het verleden, de epifanie waardoor mijn latere werk mogelijk werd. Het was natuurlijk een blik naar achteren – de eerste van vele liedesaffaires in die richting, maar het was tevens een blik in de spiegel. Igor Stravinsky Drie locaties: Frankrijk, Brazilië en Duitsland. En drie perioden: de barok, … Lees verder
Waar in muziek naar te luisteren?
Programmatoelichting voor concert van Kamerorkest Pulcinella. Sybil Fawlty: “Turn of that Racket.” Basil Fawlty: “Racket? This is Brahms’ third Racket!” In de winters van 1936 en 1937 geeft de Amerikaanse componist Aaron Copland (1900-1990) een reeks van vijftien lezingen over muziek aan studenten van de New School for Social Research in New York. Het zijn … Lees verder
Mahler – Ives – Britten
Vanavond brengt Pulcinella composities samen van Benjamin Britten, Gustav Mahler en Charles Ives. Wat hebben deze componisten met elkaar gemeen? Op het eerste gezicht niet zo veel. Ze hadden alle drie duidelijk ergens anders hun geografische en culturele wortels liggen. Hun drang tot componeren financierden ze op verschillende wijze, wat uiteraard consequenties had. Mahler stond … Lees verder
Not listening to music
“In these cases and in many others Music reminds me of something non-musical, and I fancy that to do so is part of its job.” Het citaat en de titel van de programmatoelichting zijn van de Engelse romanschrijver en essayist E.M. Forster (1879-1970), bekend van o.a. A Passage to India en A Room with a … Lees verder
Verzen geschreven in een slapeloze nacht
In december 1959 ontving de cellist Mtislav Rostropovitsj (1927-2007) een briefkaart van Sjostakovitsj met de uitnodiging zijn zojuist voltooide eerste celloconcert te komen spelen. Sjostakovitsj wilde uitdrukkelijk Rostropovitsj’ mening erover horen. Toen Rostropovitsj instemmend antwoordde, vroeg Sjostakovitsj: “Als je het echt zo waardeert, wil je me dan toestaan het aan jou op te dragen?” Een … Lees verder
Dem Andenken eines Engels
Alban Berg schreef zijn vioolconcert tussen februari en augustus 1935. Het is opgedragen aan de opdrachtgever, de Amerikaanse violist Louis Krasner. De eerste schetsen maakte hij thuis in Wenen om het werk later voort te zetten in zijn “Waldhaus” aan de Wörthersee in Karinthië. “Ik kijk uit over hetzelfde meer”, zo schreef Berg aan Krasner, … Lees verder
Muziek is liefde
“Nu komt het verrukkelijke liefdesthema, een van de mooiste melodieën in het werk van Tsjaikovski. Deze melodie kan toch niemand onverschillig laten?” Gennadi Rozhdestvensky, dirigent, over Romeo en Julia Luisterend naar Tsjaikovski’s Romeo en Julia denk ik: Muziek is liefde. Maar waarom is dat zo? Hoe kan muziek liefde zijn? Vertoont muziek liefde? Is muziek … Lees verder
Debussy
Een maand voor hij aan zijn Première rhapsodie pour orchestre avec clarinette principale (1909/10) begint, zegt Debussy in een interview: “Mensen geven teveel aandacht aan methodes van compositie, aan formules en aan vakmanschap! Mensen kijken voor ideeën in zichzelf, terwijl ze deze buiten zichzelf zouden moeten zoeken. We geven niet voldoende aandacht aan de vele … Lees verder
Bizet – Mendelssohn – Mahler
Vanavond klinken werken van twee zeventienjarige componisten. Alles waar deze componisten later zo beroemd om zullen worden is dan nog niet geschreven. Stel, je bent 17 jaar oud, maakt deel uit van een muzikaal gezin, en je liefste bezigheid naast musiceren is het componeren van muziek. Je bevindt je daarbij in een omgeving waarin je … Lees verder
Luisterend naar 